Onze vrijwilligers brachten bewonersaantallen van 113.000 adressen in kaart!

Onlangs hebben we een belangrijke mijlpaal bereikt: na ruim een jaar hard werken zijn de Amsterdamse woningboeken ingevoerd! Dit is een maar liefst 1.107 boeken tellend register waarin tussen 1897 en 1922 per adres het aantal bewoners werd bijgehouden. Het vormde een belangrijke aanvulling op het zogenaamde gezinskaartensysteem dat het bevolkingsregister sinds het begin van de jaren 1890 had opgevolgd. Als bron zijn de woningboeken heel bijzonder omdat ze op adresniveau een inkijk bieden in de bewoningsgeschiedenis van Amsterdam. In tegenstelling tot de beschikbare gemeentelijke statistieken, die informatie aggregeren op het niveau van buurten, staan de woningboeken ons toe om bevolkingsdichtheid op het niveau van individuele adressen te bepalen. Een hele belangrijke bron dus.

Het was ook een zeer omvangrijke klus, waar veel van onze vrijwilligers ontzettend hard aan hebben gewerkt. Al die 1.107 woningboeken zijn doorgespit, met elk meer dan 150 bladen. Ons belangrijkste doel was om de bevolkingsdichtheid in het beginjaar van de woningboeken te bepalen (1897). En dat is gelukt! Op de onderstaande kaart is te zien waar de 113.582 in de woningboeken genoemde adressen uit 1897 zich bevonden in de stad. Voor elk rood blokje weten we hoeveel mannen en vrouwen op dat adres woonden. Deze informatie kunnen we direct gebruiken in ons onderzoek naar tuberculose in de stad, aangezien we vermoeden dat bevolkingsdichtheid daar een belangrijke determinant in was.